Solidarna odpowiedzialność za brak split payment

Płatność za część towarów (i tylko towarów) bez zastosowania split payment wiąże się z ryzykiem dla nabywców. Nieistotne jest, ze transakcja nie przekracza wartości 15.000 zł.

Mechanizm podzielonej płatności od 1 listopada 2019r. obowiązkowo obejmuje transakcje, w których dostarczane będą towary wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, o wartości transakcji co najmniej 15.000 zł.
Obowiązek ten nie obejmuje transakcji poniżej 15.000 zł. Jednakże tu pojawia się problem.
Podatnik płacąc za towary wymienione w załączniku nr 15 bez mechanizmu podzielonej płatności naraża się na sankcje z artykułu 105a pkt 1 Ustawy o VAT, który brzmi następująco:

Podatnik (…) na rzecz którego dokonano dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe, w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na jego rzecz, jeżeli w momencie dokonania tej dostawy podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.

Odpowiedzialność, która spada na nabywającego w tym momencie jest bardzo mglista i nieokreślona. Dość problematyczne może być udowodnienie że podatnik miał „przypuszczenia”. Jednak nie można jednoznacznie być pewnym, że w sytuacji w której nasz dostawca będzie miał zaległości podatkowe wobec urzędu skarbowego, ten nie zwróci się do nas z roszczeniami bazując na artykule 105a.

Odpowiedzialności jednak takiej można uniknąć, gdyż art 105a mówi również, że nie dotyczy to podmiotów, które za dostawy dokonali zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. W praktyce więc ustawa niemal zmusza nas do tego, aby wszystkie płatności za towary wymienione w załączniku 15 do ustawy płacić podzieloną płatnością niezależnie od kwoty transakcji.

Transakcje opłacane standardowo przelewem łatwo zorganizować. Większy problem może pojawić się w sytuacji w której będziemy chcieli za gotówkę kupić komputer w elektromarkecie (pozycja 60 załącznika nr 15). Zapłata gotówką za sprzęt narazi nas bowiem na sankcje, o których mowa wyżej.

Dodać należy że odpowiedzialność z nabywcy jest zdjęta między innymi w sytuacji, kiedy przedmiotem zakupu są benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych jeżeli nabycie to jest dokonywane na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego, do standardowych zbiorników pojazdów używanych przez podatników nabywających te towary, do napędu tych pojazdów i dostawy tych towarów dokonuje podatnik dostarczający gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych.

W związku z powyższymi przepisami w ustawie o VAT po raz pierwszy pojawił się zapis o obowiązku posiadania firmowego rachunku bankowego. Stanowi o tym art 108e Ustawy:
Podatnicy, którzy dokonują dostawy towarów lub świadczą usługi, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, oraz podatnicy nabywający te towary lub usługi są obowiązani posiadać rachunek rozliczeniowy (…) lub imienny rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej otwarty w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, prowadzone w walucie polskiej.